In verbinding blijven

Het ondanks alles met elkaar in verbinding blijven is leidraad in het boek dat jij op deze site kunt inkijken en lezen. Al vroeg na de ontdekking van Karin’s darmkanker voelden wij het belang van het behoud van een goede verbinding. Wij denken dat het een behoefte is die universeel is en die jij misschien ook in jezelf herkent. Het staat eigenlijk los van ons verhaal. Wij merkten hoe moeilijk het soms is om in verbinding te blijven met iemand die je lief is, in tijden dat angst en andere emoties de boventoon voeren bij jezelf en de ander. Wij vonden daarbij steun in ons geloven in de kracht van de aanraking. Zowel fysiek als geestelijk. Aan de hand van dagboekfragmenten en onze bewaarde beelden willen wij je iets vertellen over de bijkomende schoonheid die we konden vinden binnen het zware traject van leven met kanker en het uiteindelijke afscheid, dat we helaas van elkaar moesten nemen. Het verhaal toont niet alleen onze pijnlijke en zware momenten van die periode, maar vooral de ontdekkingen en invullingen die ons het leven lichter deden voelen en de gelegenheid gaven er intenser van te genieten.

Wij voelden ons gesteund door de fenomenen die we hadden geleerd op een opleiding tot haptonoom. Die ervaringen proberen we in het boek te delen met jou en anderen, die zoeken naar verlichting in een leven met pijn en ziekte. Ieder die het leest, zal er zijn eigen dingen uit halen en weet daarbij zelf wat bij hem past. Het beschrijft onze ervaringen, en… omdat ieder mens en iedere ziekte weer anders is, laat het zich niet simpelweg plakken op andere situaties. Maar het beschrijft wel universele gevoelens en behoeften die in zo’n proces naar voren komen. Het opent misschien de weg naar meer voelen wat er in je omgaat, naar samen praten, durven experimenteren met aanraken en leren ervaren wat goed voelt. Het is een geschenk dat wij hebben mogen ontvangen en met je willen delen om jou en anderen hoop en vertrouwen te bieden dat ook aan dit soort zware trajecten een intens mooie kant kan zitten, waarin je, ondanks de angst, het verdriet en de pijn, van het leven kan en mag genieten. Onze zoektocht naar verwerking en verbinding proberen we in ons boek te verduidelijken aan de hand van een emotioneel kompas, dat laat zien wat emoties met je kunnen doen en je er bewust van kan maken dat er wegen zijn die je mentaal en lichamelijk een uitweg bieden uit de storm van emoties waar je door heen gaat.

Verpleegkundige Karin schrijft in het voorwoord van ons boek: “Buiten de medische zorg die ik mocht ontvangen, bleven we steeds zoeken naar een weg waarop Hans mij kon helpen met daadwerkelijke verlichting van mijn klachten. Die weg hebben we gevonden in de liefdevolle en aandachtige aanrakingen. Velen van ons weten nog, hoe je moeder vroeger haar hand op je knie legde, als je gevallen was, of er een kusje op gaf, en hoe dat direct je pijn verlichtte. Ik draag, en ik denk velen van ons, dragen dat kind nog altijd in zich. Daarom is het zo fijn om door mijn partner aangeraakt te worden op de pijnlijke plekken van mijn lichaam. Een stille hand, een liefdevolle streling, een zachte massage, het doet me zo goed! Het is niet belangrijk of het wetenschappelijk bewezen is dat het helpt; belangrijk is voor mij en mijn partner dat het mij/ons helpt in dit moeilijke proces. Het maakt dat ik mij niet alleen voel met mijn pijn en dat mijn man niet alleen machteloos hoeft toe te zien.” We merkten: het zette bij Karin een zelfhelend vermogen in werking waardoor ze minder pijn voelde, rustiger werd en zich veiliger voelde. In het boek kan je veel lezen over de werking van dit innerlijke medicijn, dat we allemaal bij ons dragen en zo simpel bij elkaar in werking kunnen zetten. Door ons er bewust voor open te stellen en er mee te durven experimenteren konden we, zowel patiënt als mantelzorger, nog zo veel moois beleven en tegelijk werd op een fijne manier ons evenwicht tussen lichaam en geest in stand gehouden.

Als wijkverpleegkundige had Karin veel ziekte- en stervensprocessen meegemaakt. Ze had ervaren dat er naast medische en farmaceutische zorg er nog een andere belangrijke zorg bestond die ze zelf ZACHTE ZORG noemde. Zachte zorg maakt dat je zelf van binnen rustiger wordt en in moeilijke situaties regie kunt houden. Ze had gezien, dat je als mantelzorger maar ook zelf als patiënt veel invloed kunt uitoefenen op de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Wat konden wij zelf en samen doen om verdriet, angst of pijn te verlichten? Zij wist: een harmonieuze relatie tussen het lichaam, de emoties en de gedachten van een individu versterkt de eigen gezondheid en het evenwicht. Karin had van dichtbij mogen ervaren, hoe mensen in tijden van ziekte soms muren om zich heen bouwden en hoe anderen juist bruggen bouwden. Ik zag dat ze heel bewust zocht naar een pad dat voor ons allebei begaanbaar was, en het leven in deze omstandigheden draagbaar hield. Niet door van alles weg te vluchten, maar door mij en zichzelf juist te leren om ook de nare kanten te omarmen en samen te dragen. Door onszelf te uiten, door onze gevoelens, angsten en vragen met elkaar te delen kwam er rust en begrip voor elkaar. Deze zachte zorg maakte dat er ruimte kwam om ons te verdiepen in de ziekte waarmee we worstelden. We hielden het verloop goed bij en zochten naar kennis zowel door veel vragen te stellen aan onze behandelaars als door het verzamelen van eigen informatie. Gedurende het gehele proces gingen we steeds meer leren, dat het goed voor ons voelde als we vanuit kennis de verantwoordelijkheid naar ons konden toetrekken om besluiten in het ziekteproces zelf te durven nemen. Het maakte dat we ons minder afhankelijk voelden van de macht van het medische circuit. Dat Karin met de chirurg durfde te onderhandelen over wel of geen stoma, we in eigen regie thuis als op vakantie de zorg die nodig was aan elkaar konden geven zonder hulp van derden. We bleven zelfstandig. Natuurlijk hielp daarbij dat de patiënt zelf verpleegkundige was.

Er gebeurt veel met een mens en zijn omgeving als hij of zij te horen heeft gekregen: “u gaat aan deze ziekte sterven”. Op dat moment kom je als patiënt terecht in een levensfase die palliatief genoemd wordt. Het schrikt natuurlijk af, maar het is belangrijk om te beseffen, dat het vooral betekent dat een genezing niet meer mogelijk is, maar dat je niet meteen dood gaat. Nu is eigen regie houden van extra belang. Wij merkten: het gaat er nu vooral om welke keuzes we zullen maken. Want de toekomst is niet wat gaat gebeuren, maar wat wij zullen doen. Vanuit de medische en farmaceutische zorg krijgt een patiënt veelal verschillende mogelijkheden aangeboden. Overleg, uitleg en keuzes zijn daarbij van groot belang voor de kwaliteit van leven. Voorop blijft staan, het is jouw lijf en het is jouw leven. We mogen blij zijn met de kennis en kunde waar we hier in Nederland op kunnen terugvallen, maar de kwaliteit en de regie van deze levensfase ligt niet alleen in de medische wereld, maar ook voor een belangrijk deel in onze eigen hand. Wij hebben gemerkt dat je soms moet durven geloven in je eigen intuïtie. De gelatenheid om dingen te accepteren is nu soms net zo belangrijk als de kracht dingen te durven veranderen. Dat vraagt moed en energie. De behandeling wordt nu gericht op de verlenging en de kwaliteit van het leven van de patiënt. Er is ineens een soort herfst aangebroken, waarvan niet duidelijk is hoe lang die nog kan duren. Er kunnen zeker nog winters, zomers en lentes achteraan komen. Door heel bewust in verbinding te blijven met jezelf en wie je dierbaar is, kan je keuzes maken en durven voelen: wie wil ik zijn en wie kunnen wij samen zijn? De vraag: “wat is nu belangrijk voor mij?” maakt, dat je eerst aandacht en tijd voor jezelf nodig hebt. Het geheim dat wij ontdekten, is dat het open delen van dit zelfonderzoek de opening geeft naar diepe verbinding. Het bood ons samen de kans om …..meer vanuit bezieling te leven!

Ondanks het verval dat plaats vond door de ziekte en de levensverlengende behandelingen, kwamen we terecht in een soort spirituele en mentale leerschool. In deze fase van het leven was er geen plaats meer voor onechtheid. We ontdekten: onszelf authentiek aan elkaar laten zien bracht veiligheid en verbinding. Het betekende de moed hebben om jezelf niet langer achter een masker te verbergen, maar je te laten zien inclusief je wat onaangename kanten. We moesten daarvoor ons ego pantser achter ons laten. Angst, boosheid, wanhoop en verdriet durven tonen en open met elkaar delen. Dat was moeilijk, omdat we niet op elk moment dezelfde gevoelens of gedachten hadden. Ik zag al veel langer dat Karin’s sterven dichterbij kwam, terwijl Karin wilde blijven geloven, dat zij de uitzondering was die dit zou overleven. Dat vertrouwen wilde ik haar niet afnemen, dus moesten we soms onze eigen weg lopen. Daarbij toch onze kwetsbaarheid met elkaar blijven delen, maakte ons sterker. Het maakte dat we ons nog intenser met elkaar verbonden voelden en schiep een intimiteit die ontspanning bracht op zowel fysiek als mentaal niveau. Met ons boek willen we een lans breken voor het tonen van kwetsbaarheid en een breder inzicht bieden in een leven waar de schaduw van sterven voelbaar is.

Het klinkt tegenstrijdig dat je kunt zoeken naar een kwaliteit van sterven. Toen we te horen hadden gekregen, dat er nog slechts een zeer korte tijd van leven voor Karin was, moesten we eerst een manier vinden om dat beiden te kunnen aanvaarden. Het moeten accepteren dat voor Karin de voltooiing van haar leven zeer nabij was, betekende een intens moeilijke en heftige ervaring. We waren even totaal het spoor bijster. Ik denk, dat ieder mens daar zijn eigen tijd voor nodig heeft en er zijn eigen manier in vindt. Het hielp ons, dat we onze gevoelens en emoties voor onszelf probeerden te duiden en bleven vastleggen. We hebben het als heel verlichtend ervaren, dat we het ieder op onze eigen manier aangingen, waarna we er samen over konden praten en we er ons samen heel goed op konden gaan voorbereiden. Sterven was een traject dat Karin in haar beroep vele malen van nabij had meegemaakt, waardoor ze vanuit ervaring zichzelf en mij kon helpen. Er ontstond een tijd die nog intiemer, nog intenser, nog mooier was dan ik mij ooit had kunnen voorstellen. Het feit dat we allebei wisten wat er ongeveer ging komen, dat we dat bewust samen onder ogen zagen, en dat we nu de verschillende facetten van zorg en afscheid gewoon samen konden voorbereiden bracht een bepaalde rust en ontspanning. Karin was niet bang voor de dood zelf, maar wel voor hoe de dood zou kunnen komen. Daar wilde ze zich voor indekken, door er met mij en onze huisarts in alle rust over te spreken en er bepaalde afspraken over te maken. In het boek lees je in het hoofdstuk ”Bijna bij het licht” meer over onze ervaringen tijdens de zoektocht naar kwaliteit van sterven.

Dit seminar is gericht op ontmoetingen met jezelf en anderen. Het gaat over voelen en waarnemen, over contact maken en aanraken, over emoties ervaren en duiden, en over de verlichtende werking van delen en uiten. We zijn allemaal op zoek naar kwaliteit van leven en sterven. Daarbij jezelf afvragen: wat is belangrijk voor mij en wat kan ik de ander geven, maakt ruimte voor nieuwe vormen van verbinding met jezelf en de ander. Stress- en pijnbestrijding van onze geest en ons lichaam door het eigen zelfhelend vermogen is één van de onderwerpen die we met elkaar zullen bespreken. Als haptonomen en ervaringsdeskundigen in het proces van leven met en sterven aan kanker willen we je helpen om zelf na te denken, te voelen en te durven ervaren, hoe verbinding de kwaliteit van leven en sterven kan vergroten. Karin kan er niet meer bij zijn, maar met haar vastgelegde ervaringen en beelden zal ze ons helpen zoeken naar wat voor ieder van ons goed is. Dat, speciale dat voor ieder weer anders kan zijn, is juist zo boeiend om te ervaren. Ben jij patiënt of ben je partner, ben je mantelzorger of heb je een beroep in de zorg, of heeft dit onderwerp je nieuwsgierig gemaakt, je bent welkom in dit ontmoetende gesprek, waarbij we met elkaar en van elkaar proberen te leren. Heb je belangstelling? Laat het ons weten en stuur een berichtje waarin je iets vertelt waarom en met welke achtergrond je aan dit seminar wilt deelnemen. Mail aan: seminar@inverbindingblijven.nl Zoals ook het boek In verbinding blijven. hier gratis op internet te lezen en te bekijken is, probeer ik (Hans Snoep) ook de kosten van dit seminar zo laag mogelijk te houden. Mijn bijdrage daaraan is gratis, echter de kosten voor eventuele accommodatie en verzorging dienen gezamenlijk gedragen te worden.